Konceptimi i forcës para Njutonit

[Juѕт٠]

Konceptimi i forcës para Njutonit

Aristoteli përshkroi forcën si çdo gjë që shkakton që një objekt të bëjë një "lëvizje jo-natyrale"

Që antikiteti, koncepti i forcës është njohur si një koncept themelor
për funksionimin e makinave mekanike. Avantazhi mekanik i dhënë nga një
makinë e thjeshtë lejon më pak forcë për t'u përdorur në këmbim që kjo
forcë të veprojë mbi një distancë më të madhe. Analiza e
karakteristikave të forcave kulminoi me punën e Arkimedit i cili ishte
veçanërisht i famshëm për formulimin e një teorie mbi forcën notuese e
cila ndodh në të gjitha lëngjet

Aristoteli shkroi një diskutim filozofik të konceptit të forcës si një
pjesë themelore e kozmologjisë Aristoteliane. Sipas mendimit të
Aristotelit, natyrën e botës kishte katër elementë që ekzistojnë në
"gjëndje natyrore". Aristoteli besonte se ishte gjendja natyrore e
objekteve me masë në Tokë, të tillë si elemente e ujit dhe tokës, të
jenë të palëvizshëm në terren dhe që janë të prirur në këtë drejtim të
gjendjes në qoftë se mbeten vetëm. Ai dalloi mes tendencës së lindur të
objekteve për të gjetur "gjendjen e tyre natyrore" (p.sh., për trupat e
rëndë në rënie), që çoi në "lëvizjen natyrore", dhe lëvizjes së
panatyrshme dhe të detyruar, e cila kërkonte aplikimin e vazhduar të një
force. Kjo teori, duke u bazuar në përvojën e përditshme se si
objektet lëvizin, të tilla si aplikimi i vazhdueshëm i një force të
nevojshme për të mbajtur në lëvizje një karrocë, kishte të probleme
konceptuale për shpjegimin e sjelljes së lëvizjes së një predhe, të
tilla si trajektorja e shigjetës. Vendi ku forcat ishin të aplikuar për
predhën ishte vetëm në fillim të fluturimit, dhe ndërsa predha lundronte
përmes ajrit, asnjë forcë nuk vepronte dukshëm mbi të. Aristoteli ishte
në dijeni të këtij problemi dhe propozoi që ajri zhvendosejnëpër rrugën
e predhës, gjë e cila jepte forcën e nevojshme për të vazhduar lëvizjen
e predhës sipas tij. Ky shpjegim kërkon që ajri të jetë i nevojshëm për
lëvizjen e predhës , për shembull sipas kësaj teorie, në një vakum,
asnjë predhë nuk do të lëvizë pas shtytjes fillestare. Probleme të tjera
me shpjegimin përfshijnë faktin se ajrit i reziston lëvizjes së
predhës. [7]

Këto mangësi nuk do të shpjegoheshin dhe korrigjoheshin plotësisht deri
në shekullin e shtatëmbëdhjetë me punën e Galileo Galilei, i cili ishte i
ndikuar nga ideja e vonë mesjetare se objektet në lëvizje të detyruar
kishin me vete një forcë të lindur shtytëse. Galileo ndërtoi një
eksperiment në të cilin gurë dhe topa predhash lëviznin në një plan të
pjerrët në mënyrë që të përgënjeshtronte teorinë e levizjes së
Aristotelit në fillim të shekullit të shtatëmbëdhjetë. Ai tregoi se
trupat ishin të përshpejtuar nga graviteti në një sasi e cila ishte e
pavarur nga masa e tyre dhe argumentoi se trupat e mbajnë shpejtësinë e
tyre nëse nuk ka një forcë vepruese mbi to, për shembull si ajo e
fërkimit.