Re: Frederik Rreshpja

[Juѕт٠]

Epitaf

Imezonje, si do ja dal pa ty ne kete bote,
i mallkuar me pavdekesi,
si patriarket e merzitshem biblike?

Duhet t'i kesh parasysh disa gjera,
tani qe nuk je me!

[Juѕт٠]

Rivarrimet

Djem te rinj, te zjarrte,
qe i lane puthjet e para pergjysem.

Femije qe s'do lozin me kurre ne perendim;
Do ndrrohen stinet ne Kosove e ata s'do jene.

Pleq qe s'do prehen me te pragu,
megjithese nuset hutohen, ua pjekin kafene cdo mengjes.

Tani jane te vdekur. Aty poshte, te balta.
Sillen ne brinje.
Kryqeterthor ne amfiteatrin e maleve,
a ne nje pllaje te pjerret kohe.

Zot i madh! Po rivarrosim te vdekurit tane,
dhe na fal qe jemi te mbushur me urrejtje;
Dhe po te duash mos na fal o Zot,
dhe mos na jep parajsen, por na ler ne dheun tone, amen!

[Juѕт٠]

Det

Hena iken neper mjegulla
si varka e dhimbjes sime.
Endrra ime per ishujt e kalter,
neper dhimbje, neper hene!

Gdhenda ne breg te detit pikellimin tim.
Vijne dallget e behen lote,
si lotet e miteve te statuja ime.

[Juѕт٠]

testament

Qe femije e kam kuptuar se kisha lindur
i mallkuar me art.
Gjerat i shihja ndryshe:
Neper shirat e vdekur
peshqit fluturonin drejt cerdheve, te yjet.
Ne vend te bores binin zogj ne cdo dru.
Era si keter brente deget.
Qante mbi mua nena, shenmeria ime. Ave nena ime!
Mos e paste njeri kete fat!

Kam dashuruar nje Aferdite ne Olimpin e trendafilave.
Pastaj erdhe ti tere ikje.
Me vone vije vetem neper endrra, si perendite ilire.
Keshtu iku dhe rinia, filigrami i djalerise,
i mallkuar me art.
Mos e paste njeri kete fat!

Tani qe po vdes enderroj vetem nje kryq te koka,
dhe te harrohem, se nuk dua qe edhe pas vdekjes
te me ndjeke mallkimi i artit.
Mos e paste njeri kete fat!

Po kur te vdes, portreti im ka per t'u shfaqur neper gjethe,
Se une kam patur miqesi me cdo dru.
Ne stinen kur bien gjethet
do te bien edhe syte e mi.
Tani e tutje shirat do te jene lotet e mi.
Mos e paste njeri kete fat!

[Juѕт٠]

Kantik

Erdhi debora, mbuloi gjithe stinet,
si ne diten e pare te botes.
Erdhi dhe mbuloi ditet e mia.

Pikon hena. Druret e zhveshur dimerore,
me kembe si anijethyerit ne funddet.
Parajsa e drureve te vdekur, pranvera,
vjen, por mua nuk me gjen.

O Zot! Me ke mallkuar me dimer pa asnje arsye.
Keqdashjen tende nuk e kuptoj.

[Juѕт٠]

Hene s'ka

Bie nje gjethe tere vjeshte,
a nje dridhje muzgu;
Bie alarmi i shirave, rrezohen udhet e zogjve,
dhe hena projekton profilin tim ne xham.
Keshtu do te iki, vizatuar nga hena.

Do desha te shkoja ne hene,
per te kujtuar pikellimet e rinise.
Nga larg, me mall, do veshtroj Token,
shtepine ku u deshem dhe u grindem perjetesisht.

Por, zemra ime, hena nuk egziston,
qe diten qe u shfaqe ti.

[Juѕт٠]

Soditje

Sodis demokracine e zogjve:
Te drejten e qendrimit ne cdo peme e kudo neper korridoret e ajrit,
te drejten e te qenit i bukur dhe i respektuar,
dhe shume te drejta te tjera qe njerezit nuk i kane shpikur ende.

Natyra i ka bere gjerat persembari,
por Zoti, me meshiren e tij, i prish cdo dite.

[Juѕт٠]

Eshte nje zog

Eshte nje zog qe vajton dit' e nate,
fshehur te shtepia e gjetheve.
Si na erdhi kjo stine me emrin harrim!
Si na erdhi kjo stine me emrin dimer!

U shtuan yjet ne pellembet e mia
dhe syte e tu u bene dimer.
E kam ditur c'braktisje me pret,
moti ky zog ma ka thene.

Do te behem vjeshte e do te shkoj
te vdes tek shtepia e gjetheve.
Shtepia e gjetheve kycur me hene.
O Zot! Nuk kam as ku te vdes...

[Juѕт٠]

Por mua asnje vdekje nuk me ze

Perendimi si vrases me thika nder duar,
neper dhimbje, neper hene.
Tere jeta ime, si keto ujra nen thika;
Por mua asnje vdekje nuk me ze.

[Juѕт٠]

Diku, kudo

Shi, ti femije i vockel qe qan prej mijera vjetesh
per diten tende te pangushelluar.
Shfaqet dhe zhduket Itaka
nen pasione vetetimash.

Zot, jam tmerresisht i vonuar!
Tani duhej te isha diku pertej shiut.
Tek dritarja, femija lakuriq,
me veshtron me syte prej uji.

Perdite me duhet te nxitoj drejt dickaje qe nuk eshte,
por nuk jam nje Odise i shpikur.
Eh, Itaken time e kam shpikur vete,
se kam nevoje te domosdoshme per ishuj.

Me veshtron me sy prej uji,
te dritarja, femija lakuriq.
Bien Itakat e legjendave,
pas bregut madheshtor te vetmise.

[Juѕт٠]

Plani i mesnates

Kendova nje kenge te zymte si nata e Sahares.
Kurdohere te rera
cel nje mesnate, si palme.

Shpalla nje qiell per ty,
ne lashtesi.
Keshtu i shpallnin konstelacionet, perendite.

U fola lehte yjeve per dashurine tende,
si kurdohere, nje keops,
pergjon ne periferi te kenges.

Po kurdohere ka mes kenges nje mesnate si palme,
qe s'me le te behem sahare.

[Juѕт٠]

Perdite ikin stinet

Nje vetime e plagosur ra diku,
si shpata e nje klithme,
mbi token e lodhur prej qiejve,
verbuar nga bronxi i shirave.

Fluturuan tri rosa ne qiell,
tri re dhe tri erera.
O ju shpirtrat e pyjeve,
mbeshtjellur me dimrin e dhembjes.

C'te bej ne kete peisazh?
Shpjermeni te lumi qe vdiq.
Nese kufomen e tij s'e kane shpene
ererat ne qiell.

[Juѕт٠]

Fat

Une per fatin tim pikellohem vete,
s'dua te pikellohet kush per fatin tim.
Me ndjek pas Perendia e Humbjes,
me mermerin e thyer ne luftera pa kuptim.

Mirepo une jam pagan i vjeter;
Pa kete fat te keq nuk ndjehem mire.
Cdo njeri e ka nje fjale ku ve kryet,
kam dhe une nje prehje per dhembjen time.

E c'do te preferoja tjeter pervec luftes,
i ndjekur pas nga ky fat budalla?
Vertet qe kam fituar shume pak ne kete jete,
por humbjet i kam patur te medha.

S'dua te trishtohet kush per fatin tim,
se per fatin tim trishtohem vete:
mermeri i thyer i Perendise se Humbjes,
tere lavdia ime kjo do jete!

[Juѕт٠]

Sidoqofte

Sidoqofte ky mengjes do te me vdese ne duar.
Sidoqofte, njerezit do ta shpikin disi nje mengjes,
ashtu sic kane shpikur detet, yjet, shiun
dhe shume gjera qe nuk egzistojne.

Nata eshte hija jote,
qe ti nuk arrite dot ta mbledhesh ende.

Sidoqofte, une mund te shkruaj lirika moderne,
po tani eshte teper vone te shpik gjera qe nuk egzistojne,
si pershembull lumturia,
apo femije te bukur, shira lulesh e gjera te tilla,
per te cilat Zanafilla fajeson perendine.

[Juѕт٠]

Pershendetje

Eci anes detit e pershendes anijet
ne mesditen e ndricuar si kishe.
Eshte keq kur nuk ta kthejne pershendetjen,
apo kur nuk ka asnje anije,
por eshte me keq ende,
kur ti kalon bri detit e nuk pershendet.

[Juѕт٠]

Anija e bardhe

Cdo nate shoh ne enderr nje anije te bardhe
dhe anijethyerit e vdekur.
Tani e tutje ata jane te vdekurit e mi.

Cdo nate lutem per ta, pasi nuk e di ku fillon endrra,
perderisa te gjithe ne jetojme ne nje anije te bardhe.

Anija e vdekur iken tutje,
kurse anijethyerit rrine me kembe ne funddet.

Ne te gjithe jemi anijethyer,
une vete rri me kembe ne funddetin tim.

[Juѕт٠]

Prag

Vajton qyqja ne mal te thate,
numeron ditet e mia;
Iken perroi tutje ne verberine e tij,
dridhet lisi plak nga lemeria.
Vajton qyqja per hallet e botes,
por mua dimri i fjales me pret tek porta.

[Juѕт٠]

Naten ne pyll

Renkon pylli nga shtrengata,
si tavani i drurte i feminise;
Korridoreve te gjelberta lekundet
shamia magjike e gjyshes.

Nen tavanin e gjelbert te drureve,
jam si dikur femije i dhembshur;
Qelloj qe qaj i vetmuar
per llambadhen e shuar te henes.

Qellon qe qaj dhe per zogjte,
e trokas ne dritaret e cerdheve,
pastaj ze u shpjegoj zogjve,
qe jam njeri pa folè.

1992

[Juѕт٠]

Larg ne Heinc

Shpejt e shpejt muret e nates
ngriten vetmine time.
Nena ime! Ketu nuk njoh njeri,
as druret, as folklorin e zogjve.

Mbi nje kale te vogel gjethesh,
eglantinat ne enderr me vijne.
Ah, cdo te me vrase rrufeja e huaj,
neper shira qe s'i njoh.

[Juѕт٠]

Vetem rera

Vetem dy re, si dy zogj, zvarriten ne qiell.
Per ku vrapojne te behen shi, keta zogj?

Zeri im fytprere ra ne duart e tua,
zeri im tere jeten i vrare.

Ti c'pate, dhembja ime, qe ngrite harkun
te qellosh zogjte kengetare?

Si shpirti i shkretetires u ula
mbi trishtimin e kesaj nate vere.
Tani e tutje, pa ty,
te tera netet kane per te qene prej rere.

[Juѕт٠]

Ushtari i vjeter

Pashe femijet ne rruge. Te qeshur,
te bukur dhe delikate si vazot e cmuara,
ku nenat fshehin endrrat e tyre.

Me pane dhe u trishtuan. E kuptuan,
qe une nuk kam qene kurre femije...

[Juѕт٠]

Horoskop

Perrenjte zbresin si kope te bardha,
rendin zogjte ne muzgun e madh te rapsodive;
Hena hidhet flokeleshuar katarakteve,
fshihet era si legjende.

Gur-gur po rritet murana ime, o Zot!

[Juѕт٠]

Shiu i fundit

Trak-truk. Shi i verber si at i poeteve,
duke kerkuar keshtjellat.
Mijera dashuri rendin nen qiellin e ulet,
takohen dhe ndahen si vetetimat.
Te dritarja celi si dhembje trendafili.

O Zot, sa lule te humbura!
Nje ketu, nje aty, trendafilat e vdekur.

Pike-pike bien shpirtrat dimerore,
neper muzgun e ngjyer me ajer.

Dikur, djale i ri dhe i lumtur, e pata kuptuar,
qe tere shirat e botes binin per mua.

Por tani, pas kaq vitesh, sigurisht,
nuk ka asnje kuptim qe bie shi.

[Juѕт٠]

Kopshti

Eshte kopshti ku kenga ime ka nje statuje.
Luanet e thyer te feminise
pine uje te pusi i vjeter,
mbi zjarret e trendafilave ngroh duart Saadiu.

Shpesh nga mitet dalin satiret
dhe hapin dyert e mbyllura te hijeve;
Veshtron shtigjet e nates jasemini
dhe drita e bardhe i rrjedh nga gishterinjte.

Narcisi ncjerr supet nga gonxhet,
i pikelluar nga magjia e vet.
Hena dhe zanat fshihen
dhe veshtrojne pas gjethesh.

Eshte kopshti ku kam nje statuje
bere prej ngjyrash e gjethesh;
Ndiej ne balle dritat e pranveres
qe, nga bari, syte e mi gdhend.

[Juѕт٠]

Oret e vona

Si shtete te vogla kozmosi, tere sherre,
hartat e reve grinden ne pellg.
Statujat e legjendave zbresin nga druret
qe vdesin ne muzg.

Po une kujt t'i falem,
kur nuk besoj ne asnje mbremje?

Besoj qe zogj me nuk ka;
Ka shume gjera qe vdesin ne muzg.
Asnjehere nuk kam sosur ku dua,
kur nata i rrezon urat nje nga nje.

As trendafilat nuk u bene sivjet.

Me duket se per kujen qe ngrihet dhe per mbremjen
me duhet mua te pergjigjem.

Kjo ndofta vjen se te deshta kaq shume,
ne ato kohera kur mbremjet nuk kishin lindur akoma.

[Sponsored content]