Kanceri i qafes se mitres

[Juѕт٠]

Kanceri i qafes se mitres

Cfare eshte kanceri i qafes se mitres?

Kanceri
i qafes se mitres eshte nje tumor qe formohet ne qafen e mitres. Qafa e
mitres ndodhet ne fundin e mitres dhe lidh ate me vaginen. Kanceri i
qafes se mitres ndodh kur qelizat e qafes se mitres fillojne te rriten
ne menyre jo normale dhe te pakontrolluar.

Sa i shpeshte eshte kanceri i qafes se mitres?

Kanceri
i qafes se mitres eshte nje nga kanceret me te shpeshta tek femrat dhe
takohet sidomos tek femrat rreth moshes 40 vjec. Kanceri i qafes se
mitres eshte i dyti pas kancerit te gjirit, por ka nje vdekshmeri me te
larte. Ne pjesen me te madhe te rasteve, kanceri i qafes se mitres kapet
ne faza shume te avancuara.

Cdo vit rreth 500000 gra ne bote preken nga kanceri i qafes se mitres dhe gjysma e tyre vdesin nga kjo semundje.

Ne bote cdo 2 min nje grua vdes nga kanceri i qafes se mitres.

Ne europe cdo 18 min nje grua vdes nga kanceri i qafes se mitres.

Ne Shqiperi kanceri i qafes se mitres eshte kanceri qe haset me shpesh tek femrat pas kancerit te gjirit.

Ne shqiperi rastet me kancer te qafes se mitres kane ardhur duke u rritur, ndersa vdekshmeria prej tij eshte dyfishuar.

Cili eshte shkaktari kryesor i kancerit te qafes se mitres?

Shkaktari kryesor i kancerit te qafes se mitres eshte Virusi i papilomes njerezore ose HPV. Ka
me shume se 100 tipe virusesh te HPV, por nje pjese prej tyre jane
viruse me rrezikshmeri te larte dhe shkaktare te kancerit te qafes se
mitres. HPV eshte nje virus qe mbetet i fshehur ne organizem pa dhene
asnje shenje semundje. HPV perhapet nepermjet kontakteve seksuale.
Infeksioni nga HPV eshte me i zakonshem ne grup moshat e reja te cilat
jane seksualisht aktive.

Sa kohe do kanceri i qafes se mitres te zhvillohet?

Nga
momenti i shfaqjes se qelizave jo normale ne qafen e mitres deri ne
shfaqjen e plote te kancerit ne qafen e mitres duhen shume vjet, rreth
10 vjet deri ne 20 vjet. Fatmiresisht koha e gjate e zhvillimit te ketij
kanceri i jep mundesi cdo femre ta kapi ne kohe ate, nese kontrollohet
rregullisht.

Cilat femra rrezikohen prej kancerit te qafes se mitres?

Cdo grua mund te preket nga kanceri i qafes se mitres.

Por nje femer eshte me e rrezikuar per tu prekur nese:

*Ka filluar heret aktivitetin seksual.

*Ka partnere seksual te shumte.

*Ka partnere te cilet kane patur shume partnere seksuale.

*Ka nje infeksion nga virusi i papilomes njerezore-HPV.

*Nena, motra apo gjyshja e tyre ka patur kancer te qafes se mitres.

*Ka apo ka patur nje infeksion seksualisht te transmetueshem perfshi HIV/AIDS.

*Pi duhan.

*Ka patur shtatzani te shumta.

*Ka imunitet te ulet.

Si mund te mbrohem une nga kanceri i qafes se mitres?

Rreziku ne qafen e mitres zvogelohet nese ju:

*VAKSINOHENI me vaksinen under virusit HPV qe shkakton kancerin e mitres.

*Beni rregullisht PAP TESTIN.

Te dyja se bashku ju mbrojne nga kanceri i qafes se mitres.

Cfare eshte vaksina kunder HPV?

Fale
arritjeve te shkences, sot eshte prodhuar nje vaksine e cila te mbron
nga infektimi me virusin HPV. Vaksina siguron nje mbrojtje te larte per
dy tipet e virusit qe jane shkaktaret me te shpeshte te kancerit te
qafes se mitres.

A ka vaksine ne Shqiperi?

Fatmiresisht vaksina sot gjendet edhe ne Shqiperi, ate mund ta gjeni edhe ne farmacine tone.

Ne cfare moshe rekomandohet vaksina?

Vaksina
rekomandohet te behet para fillimit te aktivitetit seksual, pra para
infektimit me virusin HPV. Mosha optimale e rekomanduar eshte ajo midis
moshes 9-26 vjec. Ne kete grup popullate vaksina ka treguar efektivitet
maksimal. Megjithate vaksina ka qene efektive edhe ne grup moshat mbi 26
vjec deri ne 55 vjec.

Te
dhenat shkencore tregojne qe vaksina eshte e efektshme deri ne moshen
55 vjec. Per grup moshat mbi 26 vjec rekomandohet berja e HPV testit
perpara vaksinimit.

Vaksinimi e ul rrezikun e kancerit te mitres por nuk e eliminon nevojen e berjes se PAP TESTIT.

Te dyja se bashku ju mbrojne nga kanceri i qafes se mitres.

Cfare eshte PAP TESTI?

PAP
TESTI eshte nje test i shpejt dhe i thjesht qe behet per te pare
qelizat e mitres. Ky test mund te tregoje nese ju keni nje infeksion ne
qafen e mitres, qeliza jo normale apo kancer te qafes se mitres.

Si behet nje PAP TESTI?

Nderkohe
qe gruaja shtrihet tek shtrati i vizites, mjeku merr nje sasi qelizash
prej qafes se mitres me nje furce te vogel qe eshte posacerisht per
kete. Materiali me pas dergohet ne laborator per tu pare. PAP TESTI
eshte i padhimbshem prandaj nuk ka nevoje per asnje ilac qetesues. PAP
testi mund te kryhet ne nje klinik apo spital.

Perse eshte kaq i rendesishem pap testi?

Berja
e rregullt e PAP TESTIT zbulon qelizat jo normale ne fazat e hershme pa
dhene akoma kancer ne qafen e mitres. Pjesa me e madhe e kancerit ne
qafen e mitres mund te kapen ne kohe atehere kur trajtimi behet me i
lehte dhe stance per kurimin e tij jane shume te medha.

Te gjitha grate duhet ta bejne Pap Testin?

Eshte
e rendesishme qe te gjitha grate ta bejne rregullisht Pap Testin, si
pjese e kujdesit te vazhdueshem per shendetin. Rekomandohet qe te gjitha
femrat tre vjet pasi kane filluar aktivitetin seksual duhet te kryejne
Pap testin rregullisht.

Grate te cilat kane hequr mitren duhet te konsultohen me mjekun nese mund te kryejne rreglullisht pap testin.

Sa shpesh rekomandohet Pap Testi?

Rekomadimet jane te ndryshme. Disa rekomandojne te kryhet cdo 1 deri tre vjet.

Sipas Organizates Boterore te Shendetesise (OBSH) rekomandohet :

Te gjitha femrat e moshave nga 25-65 vjec duhet te kryejne Pap Testin.

* Femrat nga 25 deri 49 vjec duhet te kryejne Pap Testin cdo tre vjet.

* Femrat nga 50 deri 64 vjec duhet te kryejne Pap Testin cdo pese vjet.

*
Femrat ne moshen 65 vjec e lart mund te ndalojne te bejne Pap Testin
vetem nese e kane kryer rregullisht ate qe ne moshen 50 vjec dhe
kane patur rezultate normale.

Kerkohet ndonje gje e vecante para se te shkosh te kryesh PAP Testin?

Rreth
2 dite para testit shmangni dushet vaginale, perdorimin e ovulave
vaginale, kremrave spermicide, etj. Nuk duhet te kryeni marrdhenie
seksuale 2 dite para PAP Testit. Nje grua e kryen PAP Testin larg
periudhes se mestruacioneve.

Kur merret pergjigja e PAP Testit?

Pergjigja
merret pas disa ditesh. Eshte e rendesishme per nje grua te diskutoje
rezulatet e testit me mjekun e saj. Nese rezultati i PAP Testit eshte
normal, ju duhet te vazhdoni rregullisht berjen e PAP Testit.

PAP TESTIT ESHTE TEST I THJESHTE, I SHPEJTE, I PADHIMBSHEM, QE ZGJAT VTEM PAK MINUTA DHE QE JU SHPETON JETEN!

Po nese rezultati i PAP Testit eshte jo normal?

Kjo do te thote qe disa qeliza jo normale jane gjetur ne qafen e mitres, por kjo nuk do te thote gjithmone qe jane qeliza kanceroze. Eshte
e rendesishme te mbajme mend se qelizat jo normale duhen hequr qe te
mos kthehen ne kancer. Kjo gje kerkon nje trajtim te thjeshte ne
spitalin gjinekologjik dhe nuk kerkon qe ju te shtroheni. Ky trajtim nuk
ndikon ne jeten seksuale apo ne mundesine per te patur femije.

C’duhet bere nese rezultati i testit eshte jo normal?

Nese
PAP Testi tregon nje dyshim apo nje gjendje jo normale mjeku do tu
kerkoje te perserisni testin pas 6 muajsh apo do tu kerkoje te kryeni
nje egzaminim te quajtur kolposkopi. Gjate saj shikohet nga afer qafa e
mitres, nepermjet nje istrumenti qe vepron si mikroskop por qe quhet
kolposkop.

Gjithashtu
mjeku mund te marre nje material te vogel nga indet e qafes se mitres
per ti ekzaminuar ne laborator. Kjo procedure quhet BIOPSI.

Biopsia eshte e vetmja menyre e sigurte per te percaktuar nese qelizat jo normale kane lidhje me kancerin.

VAKSINIMI DHE BERJA RREGULLISHT E PAP TESTIT JU MBRON NGA KANCERI I QAFES SE MITRES.