Rregullat gjatë pastrimit të dhëmbëve

[Juѕт٠]

Rregullat gjatë pastrimit të dhëmbëve

Mënyra më e mirë dhe e pazëvendësueshme për higjienën oralë
është pastrimi mekanik i dhëmbëve më anë të brushës!Prof.
Ass. Dr. Agim B. Begzati
Për mirëmbajtje të mirë dhe korrekte është e domosdoshme që t'u
përmbahemi disa rregullave:
1. Pastrimi i dhëmbëve
• pas çdo shujte (2 deri 3 herë në ditë),
• çdo herë dhe menjëherë pas konsumimit të ëmbëlsirave
• gjithsesi çdo herë para gjumit
• e pastrimit, së paku 2 minuta
2. Zgjedhja e brushës me kokë të vogël dhe fije
sintetike.
3. Gjithmonë përdoreni pastën me fluor dhe mos e
shpërlani gojën pas pastrimit.
4. Ndërroni brushën tuaj çdo 3 deri katër muaj.
5. Nuk ka brushë familjare! Çdo anëtarë i familjes
duhet ta ketë brushën e vet.
Nëse nuk keni brushë apo pastë, shpërlani gojën me ujë apo çamçakëz
pa sheqer (sugar-free). Një copë djathë është po ashtu e mirë pas
ushqimit, meqë ka rol mbrojtës (por kjo nuk është zëvendësim për
pastrimin e dhëmbëve!). Për fëmijët nën moshën 6­vjeçare, ekzistojnë
pasta të veçanta për fëmijë me më pak fluor. Nga mosha 6-vjeçare e
tutje, duhet përdorur pasta normale për të rritur me fluor.
Prindërit duhet të kujdesen për fëmijët e tyre që t'i pastrojnë dhëmbët
rregullisht.
Teknika e pastrimit të dhëmbëve
Janë disa metoda (teknika) për pastrimin e dhëmbëve, por varet se
cilat i preferojnë dhe i propozojnë autorët e ndryshëm.
Metoda sipas Stilmanit konsiston në vendosje të brushës në kënd prej 45°
në qafën e dhëmbit 2 mm mbi gingivë, në mënyrë që të bëhet edhe masazhi
i gingivës, ndërsa autori Bass preferon që fijet e brushës të vendosen
edhe në sulkusin gingival dhe në hapësirën interdentale, por pa presion.
Më pastaj bëhen lëvizje të lehta poshtë-lart (për nofullën e poshtme)
ose lartë-poshtë (për nofullën e sipërme). Sipërfaqja kafshuese
pastrohet në atë mënyrë që brusha vendoset në kënd të drejtë me
sipërfaqen e dhëmbëve, kështu që pastrimi i tyre të bëhet me lëvizje
prapa-para. Duhet theksuar se çdo pjesë e vargut të dhëmbëve duhet të
pastrohet së paku 10-15 sekonda, ndërsa e gjithë procedura e pastrimit
të dhëmbëve të zgjasë 2 deri 3 minuta.

Brushat për dhëmbë
Funksioni kryesor i brushës së dhëmbëve është mënjanimi mekanik i
materieve të ndryshme nga sipërfaqet e dhëmbëve: depozitimeve të buta,
mbetjeve të ushqimit, baktereve. Në këtë mënyrë pengohet formimi i
pllakut dental, si faktor kryesor për shkaktimin e kariesit dhe të
parodontopatisë.
Gjatë zgjedhjes së brushës duhet të merren parasysh këto veti:
Madhësia - varet prej moshës dhe madhësisë së gojës, dhe
nënkuptohet se te fëmijët e vegjël preferohen brushat që e kanë kokën e
vogël. Preferohet që koka e brushës të mos jetë më e madhe se 3 cm.

Cilësia e fijeve. - Brushat mund të jenë të ndërtuara nga
fijet natyrore dhe sintetike. Fijet natyrore nuk preferohen për shkak të
mundësisë së grumbullimit të baktereve në kanalin e tyre, po ashtu
sipërfaqen e jashtme dhe majën nuk e kanë të lëmuar. Për pastrim të
dhëmbëve janë më të preferuara brushat, që janë të ndërtuara nga fijet
sintetike, ndërsa maja e fijes është e rrumbullakësuar dhe e lëmuar.
Te fëmijët që posa fillojnë t'i pastrojnë dhëmbët, preferohet që të
përdoret brusha me fije tejet të buta.
Funksionaliteti. - Brushën pas përdorimit duhet pastruar
mirë dhe duhet mbrojtur nga kontaminimi dhe pluhuri. Para përdorimit
brusha duhet të jetë e tharë, për këtë arsye është mirë që të përdoren
dy-tri brusha sipas renditjes. Nëse dyshohet që brusha juaj është
përdorur nga dikush tjetër, hidheni atë, nëse brushës i bien fijet,
gjithashtu duhet ndërruar. Mos e përdorni brushën më shumë se dy-tre
muaj.
Brusha elektrike
Preferohet për pastrimin e dhëmbëve te fëmijët me dëmtime të sistemit
motorik të ekstremiteteve të sipërme. Karakteristikat e brushës
elektrike:
1. Brusha elektrike nuk pastron më shpejt se ajo e dorës.
2. Gjatë pastrimit të sipërfaqeve të jashtme të dhëmbëve duhet bërë
lëvizje të vogla rrethore.
3. I rrituri që mëson fëmijën e paaftë ose ndonjë të rritur me dëmtime
të sistemit motorik, mund ta bëjë këtë më së miri me brushë elektrike.
Rrëmojësja dhe peri dental
Rrëmojësja përdoret për t'i larguar pjesët e mbetura të ushqimit
ndërmjet dhëmbëve. Ajo i pastron ato hapësira ku brusha nuk mund të
hyjë, në mënyrë që të largohen depozitimet e buta.
Te fëmijët e vegjël nuk preferohet, pasi që gjatë manipulimit të
pakujdesshëm të saj, mund të lëndohen.
Për moshat më të rritura preferohet edhe përdorimi i perit dental, i
cili kërkon kohë dhe mundim më të madh për të mësuar përdorimin e tij.
Preferohet që të përdoret një herë në ditë (në mbrëmje), kur të
pastrohen dhëmbët para gjumit.
■ Merret rreth 50 deri 80 cm të perit dental.
■ Në fillim mund të ketë gjakderdhje dhe pak dhimbje. Por pas disa
javëve ndalen gjakderdhja dhe dhimbja.

A ka ndonjë përjashtim kur nuk duhet pastruar dhëmbët menjëherë
pas ushqimit?
Pas konsumimit të pemëve që përmbajnë acid (p.sh. portokaj, kivi,
mollë) ose sallata me uthull, nuk preferohet larja e menjëhershme e
dhëmbëve pas ngrënies, për arsye se acidi i shtresuar në sipërfaqe të
smaltit, gjatë fërkimit të brushës në sipërfaqe të dhëmbit, shkakton
demineraliziminn e tij. Në këto raste, më mirë është që të shpërlahet
goja me ujë dhe të pritet 30 minuta dhe pastaj mund të pastrohen dhëmbët
me brushë.